Tübingen

Dibenga ( [ˈd̥ib̥ɪŋɐ] (info) ausgsprocha; hochdeitsch Tübingen [ˈtyːbɪŋən] (info)) isch a Universidedssdadd en Bada-Wirddabärg, ogfär 45 Kilomedor sidlich vo Sduagord, mid ibor 86.00 Aewonor (2017). Zsẽma mid dor Nåchborsdadd Reidleng bilded Dibenga a gemeinsams Oborzendrum.

En Dibenga sitzed viile zendrale Emdor ond Aerichdonga: S Regirungspräsidium vom Regirungsbezirk Dibenga mid viile weidore zuagheriche Emdor, s Landradsamt Dibenga, d Universität Dibenga mid ihre Fakultäta ond Forschungsaerichdonga. S Unversitätsklinikum Dibenga mi saene zahlreiche Nuibauda uff-m Schnarrabärg isch s graesde vo saenor Ard en ganz Wirddabärg.

Dor glaena Sdadddåel Bebahausa sdåd komplädd ondor Denkmalschutz. S dordiche Schlessle isch ao dor Sitz vo dor Vorwaldong vom Naturpark Scheebuach. An scheene Sonndich em Sommor nemmed dausede vo Wandoror vo dord ihrn Ausgang zo Scheebuach-Wandoronga.

Dor Ãdåel vo Sdudirende an de Aewonor machd scho lang ibor 30% aus. A Alds Bonmot ibor Dibenga saed:

"Dibenga håd koe Universtät, Dibenga isch a Unversität."

Sdadd ond Omland

Dibenga leid em Härza vo Bada-Wirddabärg, ao geografisch gsäa. A bissle ondorhalb vom "Neuen Botanischen Garten" leid s offiziälle geografische Zendrum vom Bundesland. Ã sällora Sdell isch a Skulptur uffgsdelld.

D Aldsdadd vo Dibenga mit ire hervorragend resdaurirde Fachwärkheisor håd a schees Flair ond isch ausorordendlich sehenswärd. Dor Raez vo Dibenga kommd aus dor Kombinaziõ vo aldor Sdadd ond nuior Universität, Sdaddläaba ond landschafdlich scheenor Umgebong, vo dörfliche Sdråßaziig ond klassische Universitätsgebeide, Provinzsdadd ond Wäldoffahaed, Schlossbärg ond Näggorfront.

Endlang vo dor Näggorfront dåeld sich dor Näggor en zwåe paralelle Ärm. Uff dor Insl dorzwischa leid d "Platanenallee", a Flanirmeil ondor wondorscheene Beem, dia må zo älle Jåreszeida vo jonge wia alde Leid gärn bsuachd wird.

Durch d Ondorsdadd vo Dibenga laufd s Flissle Ammor, vom Wäsda her kommd-se. En Lusdna nemmd se dor Goldorsbach uff, där må vom Norda herkommd ond dor Naturpark Scheebuach endwässored. Båede Flissla zsẽma hend en de 1970or und 1980or Jår sdarge Hochwässer gheed ond hend en Lusdna graose Schäda ãgrichded. Desswäaga håd-mor enzwischa nerdlich vo Lusdna s Goldorsbachdaal mid-ra viile Medor haocha Sperrmauor vorsaä, om solche Schäda en dor Zukunfd vorhendora zom kenna.

Glei nerdlich vo dor Sdadd fangd dor "Naturpark Schönbuch" ã. Må-nor 1972 uffgmachd wårda isch, isch-or dor ersde Naturpark en Bada-Wirddabärg gwäa. Sidlich vo Dibenga, ogfär 20 km weid wägg, laufd d Kande vo dor Schwäbischa Alb endlang. Wenn d Sichd guad sich, kã-mor vom Dibengor Schloss uff 80 km Leenge dor Vorlauf vo dor Alb säa.

Mid dor Sdadd Reidlenga zsema isch Dibenga s Zendrum vo dor Regio Näggor-Alb ond håd Ãdåel an dor, ao fir bada-Wirddabärgische Vorheldnis ibordurchschniddlicha Wirdschafdsendwigglong vo dor Regio.

Vorkehr

  • Stråsavorkehr: En Dibenga greized sich dia båede Bundessdråßa B27 ond B28. D B27 isch viirsburich ausbaud ond kommd vo Sduagord und gåd ibor Villenga-Schwennenga bis an d Schweizor Grenz. Mid dor B27 håd Dibenga a schnälle Vorbendong zom Landesflughafa Sduagord-Ächdordeng (ogfär 20 km) und weidor bis ens Zendrum vor Sduagord nae (ogfär 40 km). D B28 kommd vo Reidleng här ond gåd nåch Fraedasdadd.
  • Eisabã: Mid dor Landeshaobdsdadd isch Dibenga ao durch d Eisabã vorbonda. D Eisabãsdregge Dibenga-Sduagord (71 km lang) håd d haechsda Fahrgasdzahl vo älle Regionalbãsdreggena en Bada-Wirddabärg. Wenn Sduagord 21 ferdich sae wird, wird dui Sdregge ibor d Fildor glegd wärda, ond Dibeng wird nå on außorordendlich schnälla Eisabããschluss an dor Flugblatz ond dord ao an d ICE-Neibausdregge Sduagord-Ulm hao. Weidore Eisabãsdreggena send Dibenga-Raodaburg-Horb ond Dibeng-Hechenga-Albstadt. Dibenga ghaerd mid saem ganza Landgraes zomm Gebiid vom "Naldo" ("Verkehrsverbund Neckar-Alb-Donau").
  • Sdaddvorkehr: Ennorhalb vo Dibenga faared viile Buslinia, mid-ma relativ enga Taktvorkehr.
  • Radfaaror: Dibenga isch en dor Regio bekannd fir saene riggsichdslose Radfaaror. Ao en dor Fuasgengorzoon muas-mor dormid rächna, dass-mor jeda Aogabligg vomm-a Radfaaror gsdråefd wird odor uff d Seid hobfa muas. D Leid en dor Sdadd beklaged sich heifich ibor d Radfaaror, abor maesdns ohne Ärfolg.

Schwäbisch en Dibenga

Ao wenn viil Sdudenda in Dibenga läabed, kā-mor iborraschend viil Schwäbisch haera. Selbsd d middlora Generazio vo de aldaegsässene Aewonor schwäzzd maesdns a guads Schwäbisch. Dees kā-mor beim Aekaofa no en viil Gschäfdor haera.

Dibeng(a) ghaerd zomm zendralschwäbischa ond aldwirddabärgischa Dåel vo Wirddabärg. D aldaegsässene Dibengor hend bis nåch-m Zwåeda Wäldgriag emmor "Dibeng" gsaed. Dass-mor jezzd "Dibenga" said, isch haochdeidschor Aefluss. Sbeziäll fir Dibeng(a) gåd-s abor ao uffs honorazioraschwäbische "Dibenga" zrugg, dees må d Profässora emmor scho so gschwäzzd hend.

Wia zendral Dibenga em schwäbischa Bereich drennleid, kã-mor manchmål sogar uff-m Bãhof vo Sduagord en dor Laudsbrächor-Ãsaag vom Zug haera (uff Haochdeidsch): "Bitte einsteigen zum Regionalexpress nach Tübingen, mit Halt in Bad Cannstatt, Esslingen, Plochingen, Wendlingen, Nürtingen, Metzingen, Reutlingen".

Aus dor Gschiichd

Em 6./7. Jårhondord hend sich en Dibenga Alemanna ãgsidled. Aus-m Jår 1078 geid-s dor aersde schrifdliche Nåchweis vo dor Sadd. Dåmåls håd dor deidsche Keenich Heinrich IV. uff-m Hoemwäag vo Canossa d Dibengor Burg, s „castrum Alemannorum, quod Twingia vocatur“ belagored.

Annă 1342 hend d Pfalzgrafa vo Dibenga, weil se ganz arm wårda send, ihr Sdadd an d Wirddabärgor vorkaofa miasa. Seiddem isch Dibenga odrennbar mit Wirddabärg vorbonda. Gmässa an dor Zahl vo saene Aewonor ond an saenor wirdschaflicha Bedeidong isch Dibenga fir d näggsde viir Jårhondord de zwåedgraesd Sdadd em Herzogtum gwäa.

Em Jår 1477 håd dor wirddabärgische Gråf Eberhard im Bart d Universität grended. Dees isch dåmåls ausorordendlich muadich gwaä fir so on glaena Landeshärra.

Vo bsondoror Bedeidong isch dor 1514 gschlossene "Tübinger Vertrag" wårda. En demm håd dor Herzog Ulrich saene adliche ond gaesdliche Härra (dor "Ehrbarkeit") a grundlegends Midspracherächd en Finanza ond en dor Gerichdsbarkaed gäa miasa. Dor "Tübinger Vertrag" isch dor deidschlandweid aersde ãsatzweis demokratische Vordrag ond isch bis haed dor Sdolz vo gschichdsbewussde Wirddabärger.

Dibenga seid-m Zwåeda Wäldkriag

Gleich nåch-m Zwåeda Wäldkriag isch Dibenga d Landeshaobdsdadd vo dor franzesischa Bsatzungszon "Südwürttemberg-Hohenzollern" wårda. Dor Landdaag håd sich em Klosdor vo Bebahausa droffa (1974 nåch Dibenga aegmaended). Seid dor Grendong vom haedicha Bundesland Bada-Wirddabärg isch Dibenga dor Sitz vom Regirongspräsidium Dibenga, oes vo de viir Regirongspräsidia vom Bundesland.

D Sdadd isch aedeidich vo dor Universität brägd. Seid de 1970-er Jår isch uff dor Haeche ibor Dibenga (uff dor "Morgastell", dor "Wann" ond en "Waldheisor Osd") riisich viil baud wårda. D Sdadd håd sich weid ausbråeded, ond on graosor Dåel vo dor Universität isch nemme em Näggor- oder Ammordaal dorhoem, sondern em nuia Dibenga.

Mit dor Gmaendereform isch Dibenga flechamäsich sdarg gwaggsa: 1971 send siiba bis dånã sälbsdendicha Flägga aegmaended wårda: Biil, Haglloch, Hiischa, (Ondor-) Jeseng, Kilchbärg, Pfraodorf ond Weila; 1974 isch als achdor no Bebahausa dorzukomma. Scho seid 1934 aegmaended gwäa send Däradenga ond Lusdna, zsẽma mid-m Weilor Waldhausa, denn må-mor dåmåls glei mid vo Bebahausa aadrennd håd.

D Gaesdesgschichdlicha Bedeidong vo Dibenga

D Bedeidong vo Dibenga fir d wirddabärgischa Gaesdesgschiichd kã-mor edd haoch gnuag ãsetza. Dichdor, Denggor, Forschor, Wissaschafdlor - wer emmor en dor Zeid vom Herzogtum und vom Keenigreich Wirrdabärg en Bildong ond Kuldur on Nãma gheed håd, fasd älle hend-se en Dibenga ir Ausbildong odor ir Studium gmachd gheed.

En Vorbendong mid dor Unversität håd vor ällem s Dibengor "Evangelische Stift" weid ibor Wirddabärg naus a graosa Wirkong gheed. Em Sdifd isch zom oena d ganza gaesdicha ond gaesdlicha Elite vo Wirddabärg ausbilded wårda. Zom andora håd-s durch seine Persenlichkaeda on Aefluss bis weid en d eiropäischa Gaesdesgschiichd nae gheed. Mor denggd an Leid wia dor Jakob Andreä, dor Johann Albrecht Bengel, dor Ferdinand Christian Bauer, dor David Friedrich Strauss, dor Johannes Kepler, dor Friedrich Hölderin, dor Friedrich Theodor Vischer ond viile andore dorzua.

En dor Midde vom 19. Jårhondord isch Dibenga s Zendrum vo dor Schwäbischa Dichdorschual gwäa, mid Nãma wia Ludwig Uhland, Wilhelm Hauff, Justinus Kerner, Eduard Mörike ond Gustav Schwab. Dor Vorlegor Friedrich Cotta håd dåmåls sae graosa Druggorei en Dibenga gheed ond viile Schrifda vom Goethe, vom Schiller ond de deidsche Klassikor druggd.

Stadtglidorong

Dibenga isch en 22 Sdadddåel aedåeld, dådrondor zäa eisore Sdadddåel. Scho anna 1934 aegmaended wårda send Däradenga ond Luschdna. Achd weidore send bei dor Gmaendereform anna 1971/74 aegmaended wårda. Dia achd hend älle on Ordschafdsråd ond a Gschäfdssdell vo dor Sdaddvorwaldong en ihre de seidhäriche Rådheisor.

Ibor dui Zaal 22 naus geids no weidore Ondordåelonga, maesdns handled sichs omm Nuibausidlonga odor Wohngebiid, dia må zomm Dåel ennanandor iborganged. Fir d Sdadisdik send dia Zaala dreisdellich.

011 Zentrum 6.117 030 Däradenga 5.985
012 Universitet 7.909 031 Zentrum 1.788
013 Wanne 5.035 032 Feiorhägle 3.663
014 Scheeblick/Winklwiis 3.233 033 Gaardastadt 534
014 Waldheiser Oscht 4.635 111 Bebahausa 320
014 Studentadorf WHO 1.522 121 Pfrãodorf 3.289
015 Eschterberg 1.427 131 Weile 1.455
015 Gartestrauß 837 141 Kilchberg 1.229
016 Au/Onterer Wert 962 151 Biil 2.130
016 Franzesischs Viertel 2.355 161 Hiische 3.198
017 Sidstadt 9.714 171 Iesenga 2.601
018 Weschtstadt 7.820 181 Hagloch 1.728
020 Luschdna 9.768
021 Zentrum 2.896
021 Herrlesberg/Stäudach 2.054
022 Denzeberg 1.835
022 Sand 411
023 Neuhalde 1.237
026 Aeule 994

Wahla

Ergebnis vo de Landdagswahla 2006 ond 2011:

Johr CDU SPD FDP Griene Linke1 Sonschtige
2011 23,2 % 22,7 % 4,6 % 40,8 % 4,4 % 4,3 %
2006 27,3 % 23,4 % 9,4 % 32 % 4,8 % 3,1 %

1 2006: WASG, 2011: Die Linke

Trivia

  • Gågawitz: A sbeziälla Form vo Literatur send d Dibengor Gågawitz. Dia Witz send zsẽmadichded ond sbiiled mid-m Gegasatz zwischa de Profässora ond de Dibengor Wengordor. En dor Regl sdanded sich jeweils oen Profässor ond oen Wengordor geganibor, dor Profässor ovorsdendich ond aebilded, dor Wengordor ogschlaachd ond saubleed. Mid de tatsächliche Vorheldnis hend dia Witz abor nix zomm doa.
  • Dibengor ond Reidlengor Wae: Dia zwåe Sdedd rivalisired midenandor. Weil dor Wae vo båede Sdedd räs ond sauor isch, kolportird-mor vo denne båede irem Wae: "Dor Dibengor Wae reissd a Loch en dor Maaga, ond dor Reidlengor ziagd-s zua."

Leid

  • Ludwig Uhland (1787–1862), Dichdor
  • Wilhelm Karl König (* 1935), schwäbischor Dialektautor
  • Martin Elsaesser (1884–1957), Architekt

Literatur

  • Württembergisches Städtebuch; Band IV Teilband Baden-Württemberg Band 2 aus „Deutsches Städtebuch. Handbuch städtischer Geschichte“ – Im Auftrage der Arbeitsgemeinschaft der historischen Kommissionen und mit Unterstützung des Deutschen Städtetages, des Deutschen Städtebundes und des Deutschen Gemeindetages, hrsg. von Erich Keyser, Stuttgart, 1961
  • Beschreibung des Oberamts Tübingen; hrsg. von dem königlichen statischtisch-topographischen Bureau in der Reihe 'Die württembergischen Oberamtsbeschreibungen von 1824 -1886'. Reprint: ISBN 3-7644-0048-X
  • Martin Biastoch: Tübinger Studenten im Kaiserreich. Eine sozialgeschichtliche Untersuchung, Sigmaringen, 1996 (Contubernium - Tübinger Beiträge zur Universitäts- und Wissenschaftsgeschichte Bd. 44)
  • Wilfried Setzler, Benigna Schönhagen, Otto Binder: Kleine Tübinger Stadtgeschichte. Tübingen: Silberburg-Verlag, 2006. ISBN 978-3-87407-666-1
  • Tubingensia: Impulse zur Stadt- und Universitätsgeschichte. Festschrift für Wilfried Setzler zum 65. Geburtstag. Herausgegeben von Sönke Lorenz und Volker [Karl] Schäfer in Verbindung mit dem Institut für Geschichtliche Landeskunde und Historische Hilfswissenschaften der Universität Tübingen. Redaktion: Susanne Borgards. (Ostfildern:) Jan Thorbecke Verlag, 2008 (Tübinger Bausteine zur Landesgeschichte, 10). - 655, [I] S. - ISBN 978-3-7995-5510-4.

Weblink

Listed in the following categories:
Post a comment
Tips & Hints
Arrange By:
Aleksandra Brosy
4 October 2016
Magical city with high energy
Dany Van Dudeson
16 April 2015
Besonders im Sommer ist Tübingen eine wirklich sehr schöne Stadt, ich liebe es die Sonne zu genießen und mit der Sonnenbrille gemütlich am Neckar zu sitzen. :)
Erwin Effinger
15 May 2017
Touristen Info an der Neckarbrücke. Altstadt Richtung Rathaus genießen. Über Haaggasse der Ammer entlang zurück bis zum Alten Botanischen Garten. Zur Universität und zurück durch die Mühlstrasse ..
Lala
27 June 2013
Melhor lugar para se viver! ????
Ruben S
30 January 2012
Tipp für den Sommer: Zitrone-Basilikum Eis in der Bio-Eisdiele in der Mühlstrasse oder besser bei der linken Eisdiele wenn man die Neckargasse zur Stiftskirche hochläuft. Absolutes Muss!!!
Leo Löwenherz
7 July 2012
Die schönste Stadt der Welt! Verbringe ein paar gechillte Stunden im Sommer auf der Neckarmauer!
Load more comments
foursquare.com

Hotels nearby

See all hotels See all
Hotel La Casa

starting $353

Hotel Krone Tuebingen

starting $209

Domizil Tübingen

starting $161

Ibis Styles Tuebingen

starting $114

Hotel Fortuna

starting $103

Hotel Katharina Garni

starting $95

Recommended sights nearby

See all See all
Add to wishlist
I've been here
Visited
Achalm Castle

Achalm Castle is a ruined castle located above the towns of Reutlingen

Add to wishlist
I've been here
Visited
Neckar Valley Bridge Weitingen

The Neckar Valley Bridge Weitingen is a bridge that crosses the River

Add to wishlist
I've been here
Visited
Burg Hohenzollern

D Burg Hauezollre isch d Stammburg vum Firschtegschlächt un friejer

Add to wishlist
I've been here
Visited
Directional Radio Tower Stuttgart-Möhringen

The Directional Radio Tower Stuttgart-Möhringen is a 93 metre high

Add to wishlist
I've been here
Visited
Stuttgarter Fernsehturm

Dr Stuegerter Fernsehdurm isch dr eldescht Fernsehdurm vo dr ganza

Add to wishlist
I've been here
Visited
Kirchberg convent

The Kirchberg convent (also the Monastery Kirchberg) is a monastery

Add to wishlist
I've been here
Visited
Hegel House

The Hegel House (Deutsch. Hegelhaus) is a museum in Stuttgart,

Add to wishlist
I've been here
Visited
Koersch Valley Bridge

The Körsch Valley Bridge is a bridge that crosses the Körsch Valley i

Similar tourist attractions

See all See all
Add to wishlist
I've been here
Visited
Neuschwanstein Castle

Neuschwanstein Castle (German: Schloss Neuschwanstein, pronounced ])

Add to wishlist
I've been here
Visited
Tower of London

Her Majesty's Royal Palace and Fortress, more commonly known as the

Add to wishlist
I've been here
Visited
Château de Gruyères

The Castle of Gruyères (in french: château de Gruyères), located in th

Add to wishlist
I've been here
Visited
Castel Sant'Angelo

The Mausoleum of Hadrian, usually known as the Castel Sant'Angelo, is

Add to wishlist
I've been here
Visited
Castello Scaligero (Sirmione)

Замок Скалігерів (італ. Castello Scaligero) —

See all similar places