Grossmünster

S Grossmöischter isch e reformiirti Chile, wo in de Altschtadt vo Züri , südlich vom Dörfli steit. So wie vom Fraumöischter uf de andere Siite vo de Limmat, sin de Felix un d Regula d Patrön vo dere Chile, zämme mim Exuperantius.

.]]

S Grossmöischter isch e reformiirti Chile, wo in de Altschtadt vo Züri , südlich vom Dörfli steit. So wie vom Fraumöischter uf de andere Siite vo de Limmat, sin de Felix un d Regula d Patrön vo dere Chile, zämme mim Exuperantius.

Name

De Name «Grossmöischter» isch us de Ziit vom 14. Johrhundert. In de älteschte Urkunde wird d Chile uf latinisch Turicina ecclesia gnennt, was uf dütsch Chile vo Züri heisst. S latinisch Wort für Möischter, Monasterium findt sich zum erschte Mol im Johr 1272 un Grossmöischter im Johr 1322.

Gschicht

Legende

Di beide Namenspatron vo de Chile, de Felix un d Regula hei nach ere Legede im 3. Johrhundert zu de Thebäische Legion ghört gha. Weil d Aaghörige vo dere Legion Chrischte si gsi, het ma si z St. Maurice (Agaunum) im Wallis hiigrichtet. Em Felix un de Regula isch demnoch d Flucht uf Züri glunge, wo si denn doch de Tod erilt het. Derte, wo hüt d Wasser-Chile isch, sin si nach de Legende enthauptet worde, hei ihri Köpf gno un sin «vom Fluss 40 Ellen weit bergan bis zur Stätte, wo sie begraben werden wollten, 200 Ellen vom Kastell entfernt» gange. S erschtmol ufgschribe worde isch di Legede ugfähr i de Mitti vom 8. Johrhundert.

Vom Konvent zum Chorherreschtift

Ab em 8. Johrhundert cha ma a de Stell, wo hüt s Grossmöischter stoht, en Erinnerigsbau an di beide Märtyrer vermuete. Au en chline Konvent, wo sich um d Pilger kümmeret hät, häts gäh. Durch archäologischi Untersuechige weiss ma vo eme römische Gräberfäld ums Grossmöischter umme. In de Chile hets noch kei Grabige in dere Bezihig gäh. Um s Johr 870 umme het Karl de Dicki de Konvent in es Chorherreschtift la umwandle. En Teil vo de Reliquie vom Felix un de Regula het ma im Johr 853 ins Fraumöischter brocht. So isch en Wallfahrtswäg vom Grossmöischter, wo s Grab vo de Heilige nach de Legende isch, über d Wasser-Chile, wo di beide si hiigrichtet worde, bis zum Fraumöischter entstande, wo d Hauptreliquie vo de beide sin ufbewahrt worde.

D Baugschicht vom hütige Möischter

Um 1100 het ma z Züri unter Propst Rudolf II. vo Hombärg s noii Möischter afange baue. Fertig worde isch es öpper zwüsche 1220 un 1230. De Aafang vom Noibau het d Krypta un de Chor gmacht. D Altär sin 1104 un 1107 gweiht worde. Zwüsche 1120 un 1130 het ma dann rund um de bschtehendi Bau zerscht Süd-, dann d Wescht- und zum Schluss d Nordmuur bauet. Uf de Weschtsiite isch dann zwüsche 1130 un 1150 d Frontsiite entschtande, wo uf zwei Türm isch aaglägt gsi. De südlich Turm het ma z erscht numme bis uf d Höchi vo de Empore bauet, us em nördlich het ma 1150 s erscht Mol s volli Glüt ghört. In de zwaite Hälfti vom 12. Johrhundert het ma in de noie Chile di letschte Rescht vom Vorgängerbau, wo immer noch sin do gsi, abgrisse. In ere sechste Bauettappe het ma bis 1220 oder 1230 noch e paar Änderige vorgnoh un de Südturm no e chli höcher gmacht. Uf Initiative vom Hans Waldmann isch in de Johr 1488 bis 1492 de Südturm uf di gliichi Höchi wi de Nordturm bauet worde un ma het d Pyramidedächer durch Nadelhälm ersetzt. 1501/1502 het ma de Dachreiter, wo bim Brand 1498 zerschtört worden isch, in sinere hütige Form wider ufbauet.

In de Ziit vo de Reformation sin im Johr 1524 alli Altarbilder us de Chile usegnoh worde, 1525 au s Chilegrät.

Nach em witere Brand im Johr 1763, wo en Blitzschlag de Glocketurm aazündt het, het ma 1770 beidi Türm e chli umbauet un 1781-1786 sin Turmabschlüss so gmacht worde, wi si hüt no sin.

Literatur

  • Daniel Gutscher: Grossmünster Zürich, Schwizerischer Kunstführer, Bern 1983, ISBN 3-85782-326-7.

Webgleicher

<imagemap>

Image:Commons-logo.svg|12px|Commons default

desc none</imagemap>
 ' — Witeri Mulitimediadateie zum Artikel
Listed in the following categories:
Post a comment
Tips & Hints
Arrange By:
Jenn Hwang
22 October 2014
If you're not scared of heights, it is worth the 4 CHF to climb one of the two towers for a nice panoramic view of Zurich! Unlike other towers, the view was unobstructed (no excessive fencing).
Otel.com
29 September 2011
This Romanesque church is one of the most important churches in Zurich. Make sure you go up the tower to get a great city view. Also check out the glass windows by artist Augusto Giacometti.
E Y
11 November 2016
A wonderful city with wonderful roofs, a wonderful lake and a wonderful view from the top of Grossmünster! Not too much stairs, don't hesitate to go up!
Cenker Köse
7 November 2016
If it is sunny day, don't think twice to climb up. You will have a beautiful view of the city with the scene of Fraumünster...
Felix von Pless
12 August 2014
For a few francs, enjoy the tremendous view from the tower over Zurich, the lake, and the surrounding landscape.
Artem Loginov
2 January 2013
За небольшую плату можно залезть наверх (до 16:00), на одну из башен. Предстоит протопать дофига ступенек вверх, и расходиться на тесной лесенке с людьми, но вид на Цюрих и озеро того стоят!
Load more comments
foursquare.com
8.8/10
Maria Ignatieva, Ksenia Karetnaya and 33,365 more people have been here
Map
Grossmünsterplatz 3-9, 8001 Zürich, Switzerland Get directions
Thu 11:00 AM–6:00 PM
Fri 11:00 AM–8:00 PM
Sat 10:00 AM–7:00 PM
Sun 11:00 AM–6:00 PM
Mon 10:00 AM–7:00 PM
Tue 11:00 AM–6:00 PM

Grossmünster on Foursquare

Grossmünster on Facebook

Hotels nearby

See all hotels See all
Hotel Opera Zurich

starting $422

Small Luxury Hotel Ambassador a l'Opera

starting $450

Hotel Europe

starting $593

Hotel Seehof

starting $303

Hotel Swiss Night by Fassbind

starting $244

Romantik Hotel Europe

starting $301

Recommended sights nearby

See all See all
Add to wishlist
I've been here
Visited
Wasserkirche

D Wasserchile isch e Chile vo Züri.

Add to wishlist
I've been here
Visited
Rathaus (Zürich)

S Zürcher Raathuus isch zwüschet 1694 und 1698 zmitzt i der Altstadt v

Add to wishlist
I've been here
Visited
Fraumünster

S Fraumöischter isch d Chile, wo früherne zum B

Add to wishlist
I've been here
Visited
St. Peter (Zürich)

De Sankt Peeter isch eini vo de drü grosse Chile i de Altstadt vo

Add to wishlist
I've been here
Visited
Kunsthaus Zürich

S Kunsthuus Züri isch eins vo de bedütendste Kunstmuseä in dr Sc

Add to wishlist
I've been here
Visited
Schauspielhaus Zürich

S Schauspiilhuus Züri giltet as ais vu dr wichtigschte

Add to wishlist
I've been here
Visited
Lindenhof

The Lindenhof in the old town of Zürich is the historical site of t

Add to wishlist
I've been here
Visited
Seepromenade, Zürich

Seepromenade, Zürich is a tourist attraction, one of the See in

Similar tourist attractions

See all See all
Add to wishlist
I've been here
Visited
Sagrada Família

The Temple Expiatori de la Sagrada Família (official Catalan name;

Add to wishlist
I've been here
Visited
Sanctuary of Fátima

The Sanctuary of Fátima (Portuguese: Santuário de Fátima), also kn

Add to wishlist
I've been here
Visited
Bom Jesus do Monte

Bom Jesus do Monte is a Portuguese sanctuary in the surroundings of

Add to wishlist
I've been here
Visited
Crystal Cathedral

The Crystal Cathedral is a Protestant Christian megachurch in the city

Add to wishlist
I've been here
Visited
Church of Our Saviour, Copenhagen

The Church of Our Saviour (Danish: Vor Frelsers Kirke) is a baroque

See all similar places